Ophrys lacaena

Ophrys lacaena** (bornmuelleri group)

Eight (8) members in this group:

Op. heterochila, Op. halia, Op. helios, Op. episcopalis, Op. aeoli, Op. thesei, Op. andria, Op. lacaena (current page), Op. candica

P. DELFORGE, 2004

( English)

Η ορχιδέα αυτή ανήκει σε μια ομάδα Ophrys συγγενικών με την Ophrys candica καθώς παρουσιάζονται μέσα στον ίδιο πληθυσμό άτομα με πολύπλοκο και άτομα με απλό, χωρίς σχέδια θυρεό, παρόμοιο με αυτόν της Ophrys candica. Ωστόσο διαφέρουν από την Ophrys candica καθώς έχουν πλαϊνούς λοβούς σε σχήμα κεράτων απλωτών προς τα έξω (για αυτό και ο Αλιμπέρτης τις ονόμασε "minoa"). Όλες οι Ophrys με αυτά τα γνωρίσματα ονομαζόταν παλιότερα Ophrys minoa (P. DELFORGE, 1991) ή Ophrys candica ssp. minoa (Ch. ALIBERTIS & A. ALIBERTIS, 1989) και η κατανομή τους απλωνόταν από την Πελοπόννησο, στα Κύθηρα, την Κρήτη, την Κάρπαθο, την Ρόδο και Τουρκία. Πρόσφατα οι πληθυσμοί αυτοί κατατάχθηκαν ως ξεχωριστά είδη και υποείδη και επί του παρόντος, τα φυτά της δυτικής Κρήτης και της Ρόδου θεωρούνται ποικιλία της Ophrys candica (Ophrys candica var. minoa), της ανατολικής Κρήτης και Καρπάθου αναγνωρίστηκαν ως νέο είδος, την Ophrys helios, των Κυθήρων ως νέο υποείδος της Ophrys candica (Ophrys candica ssp. cytherea) και της Τουρκίας ως νέο είδος, την Ophrys lyciensis. Επίσης παλιότερες περιγραφές από την Λέσβο αναφερόταν μάλλον στην Ophrys homeri.

Τα φυτά της Πελοποννήσου ονομάστηκαν πολύ πρόσφατα Ophrys lacaena. H Ophrys αυτή ξεχωρίζει από την Ophrys candica καθώς έχει πολύπλοκο σχέδιο θυρεού, μακριά και απλωτά προς τα έξω πλαϊνά "κέρατα" και ευρύτερη στιγματική κοιλότητα (η οποία για παράδειγμα, στα φυτά των Κυθήρων είναι σταθερά στενή και συσφιγμένη στην βάση της - βλέπε την σελίδα της Ophrys candica ssp. cytherea και στην αντιπαράθεση φωτογραφιών των δύο φυτών, στον πίνακα). Επί του παρόντος, η Ophrys lacaena υπάρχει με σιγουριά, μόνο στην νότια Πελοπόννησο, στην Λακωνία, σε παραθαλάσσιες περιοχές γύρω από το Γύθειο. Ανθίζει αργά, από τα μέσα Απριλίου - Μάιο.

*Σημείωση: Τα παρακάτω φυτά (Νο1-5) βρέθηκαν σε τοποθεσία κοντά στην θάλασσα, την οποία υπέδειξε ο James Mast de Maeght ο οποίος τα είχε εντοπίσει πριν από 20 χρόνια το 1983! Ο βιότοπός τους επιβίωσε από την τουριστική ανάπτυξη παρόλο που κοντά αναπτύσσονται ξενοδοχειακές μονάδες.

This orchid belongs to a group of Ophrys closely related to Ophrys candica because in their colonies, individual plants are presented with lips which have simple (without design) macula, similar to Ophrys candica's macula. Nevertheless they differ from Ophrys candica as they have long side lobes, diverging outwards like the horns of a bull (for this reason Alibertis named them "minoa"). All the above Ophrys were named in the past as Ophrys minoa (P. DELFORGE, 1991) or Ophrys candica ssp. minoa (Ch. ALIBERTIS & A. ALIBERTIS, 1989) and their distribution was including Peloponnisos, Kythira, Crete, Karpathos, Rhodes and Anatolia. Recently they were splitted to many different species and subspecies and for the moment, plants from western Crete and Rhodes are considered as a variety of Ophrys candica (Ophrys candica var. minoa), from eastern Crete and Karpathos are recognized as a new species named Ophrys helios, in Kythira island they constitute a new subspecies of Ophrys candica (Ophrys candica ssp. cytherea) and in Turkey they are classified to a new species with the name Ophrys lyciensis. Also there were older descriptions of Ophrys minoa from Lesbos, which probably are wrong identifications of Ophrys homeri.

The plants from Peloponissos were recently named "Ophrys lacaena". This Ophrys differs from Ophrys candica as it has complex macula design, long and spreading out side horns and wider stigmatic cavity (the stigmatic cavity of Kytherian plants, for example, is constantly narrow as you may see in the page of Ophrys candica ssp. cytherea and in the comparison photo, inside the following table). Presently, Ophrys lacaena exists with certainty only in southern part of Peloponissos, Lakonia, in coastal areas around Gytheio. It flowers on the late, from mid April to May.

*Note: the following plants (No1-5) are coming from a location near Gytheio, which was kindly indicated by James Mast de Maeght, who spotted them 20 years ago, in 1983! Luckily their biotope survived besides the intense hotel building activities in the surrounding coastal area.