Ophrys olympiotissa

H.F. Paulus, 2011

Περιγραφή:

Ονομάστηκε Ολυμπιώτισσα γιατί βρέθηκε κοντά στο ομώνυμο μοναστήρι της Ελασσόνας. Είναι το μοναδικό μέλος της ομάδας argolica που κατανέμεται βορειότερα της Στερεάς Ελλάδας. Μοιάζει με την Ophrys argolica έχοντας ελαφρά μεγαλύτερο και πιο επίμηκες χείλος (10-13mm μήκος), σκουρότερο χρωματισμό που θυμίζει Ophrys ferrum-equinum και πιο εξασθενημένη και σκουρότερη τριχοφυΐα στα πλευρικά κράσπεδα του χείλους. Η γενική εμφάνιση του άνθους θυμίζει υβρίδιο Ophrys argolica x ferrum-equinum. Τα πέταλα είναι μακριά και φαρδιά και ο θυρεός ποικιλόμορφος, συνήθως σε σχήμα Η, σπανιότερα σαν δύο μικρές κηλίδες. Ο επικονιαστής είναι η  Anthophora Plagiata, που επικονιάζει και τις Ophrys argolica και Ophrys delphinensis, ίσως αποτέλεσμα συγκλίνουσας εξελικτικής προσαρμογής στο ίδιο έντομο-επικονιαστή.

Βιότοπος - Κατανομή:

Επί του παρόντος είναι γνωστός μόνο ένας πληθυσμός περίπου 100 ατόμων νότια της Τσαριτσάνης (Ελασσόνα) και προκαλεί εντύπωση η εύρεση ενός μέλους της ομάδας argolica τόσο βορειότερα από την ως τώρα γνωστή κατανομή της Ophrys argolica. Στην ίδια τοποθεσία, η Ophrys olympiotissa αρχίζει να ανθίζει μαζί με τα τελευταία άνθη της Ophrys ferrum-equinum και τα πρώτα της Anacamptis pyramidalis. Ταυτόχρονα ανθίζουν η Ophrys zeusii και Ophrys oestrifera ssp bicornis.

Εποχή άνθησης:

Όψιμη άνθηση, από τέλη Απριλίου μέχρι αρχές Ιουνίου.

Description: 

This recently described Ophrys was named "olympiotissa" because it was found near the homonym monastery of Elassona (Panagia Olympiotissa). It is the only member of argolica group distributed north of Sterea Ellada county. It resembles Ophrys argolica having slightly larger and more elongated lip (10-13mm length), darker coloration reminiscent Ophrys ferrum-equinum and weaker and darker pilosity on the "shoulders" of the lip. The general appearance of the flower reminds hybrids of Ophrys argolica x ferrum-equinum. The petals are long and wide and the speculum is variable, usually 'H" shaped, more rarely as two small spots ("eye glass" shape). Its pollinator is Anthophora Plagiata, which pollinates also Ophrys argolica and Ophrys delphinensis, perhaps as a result of convergent evolutionary adaptation to the same pollinator insect.

Habitat - Distribution: 

Currently, only one population of about 100 plants has been found, on dry calcareous slopes, south of Tsaritsani (a village close to Elassona, south Olympos). The discovery of a member of argolica group in a location so far northern than the known distribution of Ophrys argolica is striking. In the same location, Ophrys olympiotissa begins to bloom together with the last flowers of Ophrys ferrum-equinum and the first of Anacamptis pyramidalis. In the same time Ophrys zeusii and Ophrys oestrifera ssp bicornis are flowering in the same location with Ophrys olympiotissa.

Flowering time:

Late flowering time, from end of April to early June.

	Άνθηση - Flowering time	Μέγεθος χείλους (mm) - Lip length (mm)	Επικονιαστής - Pollinator
argolica	Απρίλιος	8,5-11	Anthophora Plagiata
olympiotissa	Τέλη Απριλίου - αρχές Ιουνίου	9,6-13	Anthophora Plagiata
ferrum-equinum	Τέλη Μαρτίου – αρχές Μαΐου	11-16	Chalicodoma parietina

 

Επικονίαση από Anthophora plagiata (H.F. Paulus)

Pollination by Anthophora plagiata (H.F. Paulus)

 

Λάρισα, Ελασσόνα, 9-5-2010

 

Λάρισα, Ελασσόνα, 9-5-2010