Ophrys pallidula

H.F. Paulus, 2007

Περιγραφή:

Ενδημική στην Θρυπτή, με ανοιχτόχρωμο καφέ χρωματισμό χείλους όπως υπονοεί και το όνομά της (pallidula = χλωμή). Χείλος με κάμψη, με χοντρό κεντρικό λοβό (θυμίζοντας μέλος της ομάδας omegaifera) και πολύ συχνά με μεγάλο κίτρινο περιθώριο. Στο μέγεθος της Ophrys cressa αλλά με ελαφρά πρωιμότερη άνθηση. Μοιάζει επίσης με την Ophrys lindia της Ρόδου η οποία όμως έχει πιο επίμηκες, στην βασική περιοχή, και επίπεδο χείλος. Ο θυρεός είναι μεγάλος σε σχέση με το χείλος και συχνά αγγίζει τις εγκοπές μεταξύ κεντρικού και πλευρικών λοβών. Ο επικονιαστής της είναι η Andrena combinata.

Βιότοπος - Κατανομή:

Αλκαλικά και ξερά εδάφη, φρύγανα. Ενδημική της Θρυπτής. Ανατολικότερα, στην περιοχή του Ορεινού και Σταυροχωρίου, υπάρχουν δύσκολοι, ανάμικτοι πληθυσμοί με Ophrys phaidra.   

Εποχή άνθησης:

Ανθίζει κατά την διάρκεια του Απριλίου, όταν έχουν απανθίσει οι συντοπικές Ophrys omegaifera και Ophrys thriptiensis.

Description: 

Endemic to Thripti range, with a pale brown lip coloration as its name implies (pallidula = very pale). Lip flexed strongly downwards, with a thick central lobe (reminiscent member of omegaifera group) and very often with a large yellow margin. Lip size similar to Ophrys cressa but flowering time slightly earlier than the latter. Ophrys pallidula also resembles the Rhodian endemic Ophrys lindia which has a more flat and elongated, at the base, lip. The speculum is large compared to the lip and often touches the notches between central and side lobes. The pollinator is Andrena combinata.

Habitat - Distribution: 

Dry and alkaline soils, in phrygana. Endemic to Thripti mountain. More to the east, around Orino and Stavrochori villages, it mixes with Ophrys phaidra creating difficult populations.

Flowering time:

During the whole April, usually when the sympatric Ophrys omegaifera and Ophrys thriptiensis have finished their blossoming. 

Σύγκριση Ophrys pallidula (δεξιά) με Ophrys lindia (αριστερά - Uwe Grabner)
Comparison of Ophrys pallidula (right) with Ophrys lindia (left - Uwe Grabner)

 

Επικονίαση από A. combinata (H.F. Paulus)
Pollination by A. combinata (H.F. Paulus)
   

 

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011
       
       
 

 

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011

     

 
 

 
 

 
Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)

 

 

Συγκριτικός πίνακας - Comparison table:

Άνθηση - Flowering time

Μέγεθος χείλους (mm) - Lip length

Επικονιαστής - Pollinator

cressa

Τέλη Μαρτίου - Απρίλιος

10,3±0,6

Andrena merula

phaidra

Τέλη Μαρτίου - Απρίλιος

13,2±0,9

?

kedra

Απρίλιος – αρχές Μαΐου

16,8±0,7

Andrena variabilis

pallidula

Τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου

11,6±0,3

Andrena combinata

Φωτογραφίες - Photos:

Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)
Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)
Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)
πιθανό υβρίδιο με Ophrys omegaifera

Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)

Κρήτη, Θρυπτή, 22-4-2011 (Helmut Presser)

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011

Κρήτη, Θρυπτή, 21-4-2011

Κρήτη, Ορεινό, 22-4-2011

Κρήτη, Ορεινό, 22-4-2011

Κρήτη, Ορεινό, 22-4-2011

Χάρτης κατανομής - Distribution map:

   

Χάρτης κατανομής των όψιμων Ophrys της ομάδας fusca που ενδημούν στην Κρήτη. Οι περισσότερες παλιές αναφορές για την Ophrys cressa είναι πιθανά λανθασμένες καθώς οι ευρέσεις έγιναν πριν την περιγραφή των άλλων ειδών και αφορούν την Ophrys phaidra. H cressa θεωρείται ενδημική της οροσειράς της Θρυπτής.  

 

Distribution of the late flowering, endemic to Crete, Ophrys of fusca group. Most of Ophrys cressa reports are probably erroneous as the finding places were reported before the description of the rest species. These older reports refer to Ophrys phaidra, as Ophrys cressa is now considered endemic to Thripti massif.

 

Βιβλιογραφία - Literature:

DELFORGE, P. (2006): Orchids of Europe, north Africa and the Middle East, 3rd edn.  A and C Black Publishers Ltd, London.

  

Paulus,H.F. (1998): Der Ophrys fusca s. str. - Komplex auf Kreta und anderer Ägäisinseln mit Beschreibung von O. blitopertha, O. creberrima, O. cinereophila, O. cressa, O. thriptiensis und O. creticola ssp. nov. (Orchidaceae). J. Eur. Orch. 30: 157-201

  

Paulus, H. F. & Schülter, PH. (2007): Neues aus Kreta und Rhodos: Bestäubungsbiologie und molekular-genetische Trennung in der Ophrys fusca-Gruppe, mit Neubeschreibungen von Ophrys phaidra Paulus nov. sp., Ophrys pallidula Paulus nov. sp. und Ophrys kedra Paulus nov. sp. aus Kreta (Orchidaceae und Insecta, Apoidea). Jahresber. Naturwiss. Ver. Wuppertal 60: 101-151

  

 

Schinokapsala Toulipa saxatilis, Thripti (Helmut Presser)
   
Thripti (Helmut Presser) Stavrochori (Helmut Presser)
   
This page was made after a better understanding of the late flowering fusca group members of Crete, during a trip of April 2011. The trip was made together with Helmut and Sebastian Presser (Neumarkt in der Oberpfalz, Germany). Exchanging opinions and endless conversations were after all very constructive. All the photos of this page were made during this particular meeting at 21-22 April 2011.

 

Orchids list

Greek orchids home