Op_oestrifera

Κερασφόρες Ophrys από Πάικο και Βόρρα

Long horned Ophrys from Paiko and Vorras mountains (central Macedonia)

(η ίδια συλλογή με μορφή slide show)	cyan dots (●) on the distribution map
(the same collection as a slide show)

Το Πάικο και ο Βόρρας βρίσκονται κοντά μεταξύ τους, στα σύνορα με την FYROM. Η προς τα ανατολικά συνέχεια του Βόρρα αποτελεί το όρος Τζένα. Στις αρχές Ιουνίου παρατηρήθηκαν σε 5 τοποθεσίες, πολυάριθμες αποικίες κερασφόρων Ophrys με τα εξής γενικά χαρακτηριστικά: ευρεία στιγματική κοιλότητα σε σχέση με τον μεσαίο λοβό, ο οποίος είναι συμπαγής και τραπεζοειδής (φυτό Νο2), κιτρινωπό περιθώριο γύρω από τον κεντρικό λοβό (φυτό Νο5), ψηλό βλαστό (30-40 εκ.) και μεγάλα βράκτια (φυτά Νο4), μικρά σχετικά πέταλα, έντονη τριχοφυΐα στις πλαϊνές επιφάνειες του χείλους (φυτά No3 και 9) και μακριά πλαϊνά κέρατα, μερικές φορές αρκετά εύρωστα (φυτά Νο12-14). Η στιγματική τους κοιλότητα φαίνεται μεγαλύτερη από τις Ophrys των Πιερίων και η αναλογία προς το χείλος παρόμοια με αυτή των Ophrys από την Θάσο. Σε σχέση με τις τελευταίες έχει πιο φαρδύ και τραπεζοειδή κεντρικό λοβό.

Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται στοιχεία της φωτογράφησης του φυτού, όπως και το μήκος χείλους (LL: το μήκος του χείλους μετρημένο από την βάση του χείλους, στο σημείο που τα πλαϊνά τοιχώματα της στιγματικής κοιλότητας το συναντούν μέχρι την άκρη του στο σημείο που ενώνεται με την απόφυση. Η μέτρηση έγινε χωρίς πίεση του χείλους σε σταθερή επιφάνεια). Μερικές διαφάνειες συνοδεύονται από περισσότερα σχόλια και παρατηρήσεις

Paiko and Vorras are two close mountains, on the country borders with FYROM. Mountain Tzena is the east projection of mountain Vorras. On early June, in 5 locations, numerous colonies of long-horned Ophrys have been observed with the following general characteristics: wide stigmatic cavity in relation to the median lobe, which is compact and trapezoid (plant No2), yellowish margin around the median lobe (plant No5), high stem (30-40cm) and long bracts (plant No4), relatively short petals, intense side pilosity of the lip (plants No3 and 9) and long side horns, sometimes quite thick and robust (plants No12-14). Their stigmatic cavity seems wider than the Pierian Ophrys' and its analogy to the lip, similar to Thassos' Ophrys. Thus, they have more wide and trapezoid median lobe than the Thassos' Ophrys.

In the next table, you may see photographical data and the length of the labellum (LL: the lip length measured from the lip base, at its meeting point with the side walls of the stigmatic cavity, till the lowers end of the lip, at its meeting point with the appendage. Measurements are taken in the field, without pressing the lip on a stable surface). Some slide are accompanied by more comments and observations.

	1	Μακεδονία, Κιλκίς, Σκρα, 900μ, 6-6-04, άκρες φυλλοβόλων δασών (βελανιδιές) Δύο πολυάριθμες αποικίες με σταθερά μορφολογικά φυτά, φυόμενα μαζί με Anacamptis pyramidalis και LL=12-14mm. Στα φυτά της διαφάνειας Νο2 και 7, λόγω της πρόσθιας φωτογράφησης, έγινε δυνατή η μέτρηση της αναλογίας του εύρους της στιγματικής κοιλότητας προς το μεγαλύτερο εύρος του χείλους. Η αναλογία βρέθηκε 55 και 53% αντίστοιχα. Σύμφωνα με τους P. Devillers και J. Devillers-Terschuren (La Section Orchidées d'Europe des Naturalistes belges., hors-série 2004, 85 - Spécial Orchidées n°17) η Ophrys bicornis έχει αναλογία του εύρους της στιγματικής κοιλότητας προς το μεγαλύτερο εύρος του χείλους ίση με 60% και πιθανά αποικίζει μέσω των Βαλκανικών οροσειρών την βορειοανατολική Ελλάδα και τα νησιά του βόρειου Αιγαίου. Ωστόσο τα απεικονιζόμενα φυτά έχουν συχνά πολύ μικρά πέταλα, σε αντίθεση με την Ophrys bicornis. Τα μικρά πέταλα είναι χαρακτηριστικό των νοτιότερων Ελληνικών πληθυσμών κερασφόρων Ophrys, σύμφωνα με τους ίδιους συγγραφείς. ----------------------- Macedonia, Kilkis, Skra village, 900m, 6-6-04, deciduous forests' edges (oaks) Two numerous colonies with morphologically stable plants, growing together with Anacamptis pyramidalis and LL=12-14mm. In the plants of the slides No2 and 7, which are photographed "en face", the ratio between stigmatic cavity width and lip's largest width was counted. This ratio is 55% for No2 and 50% for No7. According to P. Devillers and J. Devillers-Terschuren (La Section Orchidées d'Europe des Naturalistes belges., hors-série 2004, 85 - Spécial Orchidées n°17), Ophrys bicornis has a ratio close to 60% and probably colonizes, through central Balkanic mountain ranges, north-east Greece and north Aegean islands. The presented plants have usually small petals, contrary to the typical Ophrys bicornis. Small petals are a characteristic of the southern Greek long-horned Ophrys, according to the same writers.
	2
	3
	4
	5
	6
	7
	8	Μακεδονία, Κιλκίς, Αρχάγγελος, 1000μ, 6-6-04, βελανιδιές Διάσπαρτα φυτά μέσα σε ξέφωτα, με ποικιλία στο χρωματισμό σέπαλων και χείλους, μαζί με σπάνιες Ophrys epirotica και LL=13-14mm. Στα φυτό της διαφάνειας Νο11, λόγω της πρόσθιας φωτογράφησης, έγινε δυνατή η μέτρηση της αναλογίας του εύρους της στιγματικής κοιλότητας προς το μεγαλύτερο εύρος του χείλους. Η αναλογία αυτή ισούται με 58%, πολύ κοντά σε αυτή της Ophrys bicornis (βλέπε και παραπάνω) ----------------------- Macedonia, Kilkis, Archaggelos village, 1000m, 6-6-04, oak forest Scattered plants in forest clearings, with variable coloration of the sepals and lip, together with few Ophrys epirotica and LL=13-14mm. In the plant of the slide No11 (lower flower), which is photographed "en face", the ratio between stigmatic cavity width and lip's largest width was counted. This ratio is about 58% very close to the analogy of Ophrys bicornis (see also above)
	9
	10
	11
	12	Μακεδονία, Κιλκίς, νότιες πλαγιές της Τζένας, 1000μ, 6-6-04, σε άκρη δάσους οξιάς Δύο απομονωμένα φυτά με LL=13mm και πολύ παχιά και μακριά πλαϊνά κέρατα. ----------------------- Macedonia, Kilkis, south Tzena's slopes (east of Vorras), 1000m, 6-6-04, beech forest edge. Only two isolated plants, with LL=13mm and very thick, long horns
	13
	14
	15	Μακεδονία, Πέλλα, φαράγγι Πόζαρ, πρόποδες του Βόρρα, 5-5-01. Παλαιότερη διαφάνεια που παρουσιάζεται για σύγκριση Macedonia, county of Pella, Pozar gorge, Vorras foothills, 5-5-01. Older slide which is presented simply for comparison.

back to Greek orchids home

back to Greek Ophrys with long side horns